Hristian Adigeler vefat eden biri olduğunda ailenin arzusuna ve havanın sıcaklığına göre birkaç gün bekletilip öyle toprağa verirler. Aynı gün toprağa vermek haynape sayılır.

Cenaze törenlerine kadın erkek ayrımı olmaksızın herkes katılır. Yüksek sesle ağlanmak, ağıtlar yakmak haynepe sayılır. Törende sohbet edilmez.

Vefat eden kişi, büyük, kapaklı tabuta yine aile ya da vasiyetine göre ya ulusal kostümüyle ya da erkek ise takım elbise, kadın ise elbisesiyle konulur. Tabutun başında aile bireyleri bekler ve taziyeleri kabul eder. Tabut kapağı yine ailenin arzusuna göre açık da olabilir kapalı da. Genellikle açık tutulur.

Taziyeye gelenler sırayla tabutun önüne gelir, diz çökerek cenazeyi selamlar ve öylece bekler. Cenaze sahibinin kızları varsa kızları yoksa cenazenin kız kardeşleri ya da yakın akrabalarından iki genç kız gelip kollarından kaldırarak, taziyesini kabul ettiklerini belli ederler.

Tabutun başına thamade gelirse yüksek sesle aileyi teselli eder. Diğer gelenler taziyelerini kısık sesle yaparlar.

Cenaze evinde ve kilisede yemek verilmez. Çok büyük ayıp sayılır. Eğer uzaktan gelen insanlar varsa onlar cenaze evinin yakınındaki komşularınca ağırlanıp karınları doyurulur.

Mezarlıkta son derece sade bir törenle yapılır. Hristiyan Adigelerde cenaze arkasından ağlanmaz, ağıt yakılmaz. Sadece din görevlisi cenaze mezara konmadan önce Kutsal Kitap’tan kısa pasajlar okur. Ve cenaze toprağa tabutuyla birlikte konulur.

Bazı bölgelerde, eskiden vefat edenin eğer tüfeği varsa o tüfekle mezarı kapandıktan sonra o tüfekle 3 el ateş edilirdi. Atı da yine 3 kez mezarının etrafında döndürülerek dua edilirdi. Ama günümüzde bu adet pek kalmamıştır.

Vefat edenin eşi ve kız çocukları yaklaşık bir ay boyunda evde oturular, gelen taziyeleri kabul ederler. Klasik Adige misafir karşılama ritüllerinin tümü bu karşılamada uygulanır. Gelen misafirler yarım saatten fazla oturmazlar. Uzaktan gelen misafirler taziyeden sonra konaklamaları ve karınlarını doyurmaları için, pşarahlarca komşulara götürülür.

Vefat edenin odası bir ay boyunca öylece bırakılır, temizlik dahi yapılmaz. Ev halkı ve misafirler vefat eden hala o odadaymış gibi davranırlar.

Hristiyan Adigeler, cenaze törenlerinde ya ulusal kostümleri ya da siyah takım elbise giyerler. Kalpak ya da siyah fötr şapka takarlar. Cenazenin akrabaları bir ay boyunca saç, sakal tıraşı olmazlar.

Aileler mezar başına, üç mum yakararak hergün yemek koyarlar. Oradan geçen yabancıların karnını doyurmalarını sağlarlar. Bu adet kentlerde pek görülmez.

ChristianCircassians.Com Yazı Kurulu