İsa Mesih’in Havarileri’ne Ne Oldu?

İsa Mesih’in çarmıhtaki ölümü, tarihte kaydı tutulan en ünlü olaylardandır. Peki ama Mesih’in On iki havari hayatlarını nasıl yaşadı ve sonları ne olmuştur? Bu konuda İncil’de çok detaylı bilgiler bulunmamakla beraber, ilk dönem Hristiyan tarihçilerden, apokriflerden ve kilise kayıtlarından da günümüze birçok bilgi ulaşmıştır.

Simon Petrus:

İsa Mesih tarafından özel olarak yetiştirilen üç havariden biridir. Roma Katolik Kilisesi Petrus’u ilk Papa olarak kabul eder. Smith’s Kutsal Kitap Sözlüğüne göre Roma’daki ilk kilisenin Petrus ve Pavlus tarafından kurulduğuna ve bu elçilerin Roma’da öldüklerine dair yeterli deliller vardır. Petrus İmparator Neron döneminde idam edilmiştir. Petrus kendini, Mesih gibi çarmıhta ölmeye layık görmediği için, baş aşağı asmalarını ister ve Romalılar bunu yerine getirir.

Andreas:

15. yy din tarihçisi Dorman Newman’a göre Petrus’un kardeşi Andreas, batı Yunanistan’da Patras’a gider ve Romalı Vali ile din üzerine tartışır. Vali Andreas’ı Hristiyanlığı terk etmesi için ikna etmeye çalışır ki ona işkence edip öldürmek zorunda kalmasın. Ancak Andreas’ı vaz geçiremeyince, sonuna kadar ceza uygular. İlk önce kamçılanan Andreas, daha sonra çarmıha gerilir. Ancak Mesih gibi çarmıha çivilerle çakılmaz, bunun yerine iplerle bağlanır. Bu yüzden Andreas’ın ölümü iki gün sürer. İki gün boyunca direkte asılı bir şekilde acı çeken Andreas, yoldan geçenlere vaaz vermekten, Mesih’i anlatmaktan geri durmaz.

Yakup (Zabedi’nin Oğlu, namı diğer Büyük Yakup):

Elçilerin İşleri 12:1-19’da Yakup’un kılıçla öldürüldüğü anlatılır. Yeni Yahudiye Valisi atanmış Herod Agrippa, Romalıların gözüne girmek için bu yeni mezhebin liderini öldürmek ister. Yakup yakalanır ve idam edileceği yere getirildiğinde, kendisini suçlayan gizli tanık, Yakup’un cesaretinden ve tanıklığından öyle etkilenir ki orada iman eder ve Yakup ile beraber infaz edilmek ister. Romalılar bunu yerine getirir ve her ikisinin de başını vururlar.

Yuhanna:

12 Havariden tek öldürülmeyen, kendi eceliyle ölen havaridir. Pek çok defa zulümlere uğramış, ömrünün son zamanları da sürgünde geçmiş olmasına rağmen, Patmos adasında İ.S. 100 yılı civarında, yaşlılığında ölmüştür.

Filipus:

İsa Mesih’in ilk seçtiği havarisi olan Filipus, Asya bölgesinin misyoneri olmuştur. Sonunda Mısır’ın bir şehri olan Heliopolis’e gitmiştir. Orada kırbaçlanmış, hapse atılmış İ.S. 54 yılında çarmıha asılarak idam edilmiştir.

Bartalmay:

Aralarında Hindistan da olmak üzere birçok ülkede vaaz veren, müjdeyi paylaşan Bartalmay, İncil’in Matta bölümünü de bu dile çevirmiştir. Bir kaynağa göre tahammülsüz putperestler tarafından dövülüp sonra çarmıha gerilmiştir. Bir başka aktarıma göre ise canlı canlı derisi yüzülüp, başı kesilmiştir.

Tomas (Kuşkucu Tomas):

Bilindiği üzere Tomas müjdeyi Yunanistan’da, daha sonra da Hindistan’da yaymıştır. Bu, oradaki dini önderleri kızdırdığı için onu mızrakla deşerek şehit etmişlerdir.

Matta:

Efsaneye göre, bu eski bir vergi görevlisi olan havari, misyoner olarak müjdeyi paylaştığı Etiyopya’da, oradaki kral Hertacus’u kötü ahlakından dolayı eleştirdiği için, kralın kiraladığı bir kılıç silahşörü tarafından, arkasından bıçaklanarak şehit edilmiştir.

Yakup (Alfay oğlu, namı diğer küçük Yakup):

Kudüs’teki kiliseyi yönetmesi için atanan Yakup, en uzun yaşayan havarilerden biridir. 94 yaşına kadar yaşamıştır. İşkenceciler onu dövmüş, taşlamış ve son olarak başına sopa ile vurarak öldürmüştür.

Yahuda (İskariyot değil):

Birkaç değişik kaynağa göre Edessa’da (ya Türkiye’deki Urfa şehir ya da Yunanistan’da Orta Makedonya’da bir şehir) çarmıha gerilerek şehit edilmiştir.

Yurtsever Simun (Kenanlı Simun):

Simun, Afrika’nın batı sahillerindeki Moritanya’da vaazlar verir ve misyoner olarak müjdeyi paylaşır. Daha sonra İngiltere’ye gider ve 74 yılında orada yaşayan yerli halk onu çarmıha gererek öldürür.

Mattiya (Yahuda İskariyot yerine seçilen havari):

Efsaneye göre Andreas ile birlikte Suriye’ye gitmiştir ve orada yakılarak şehit edilmiştir.