Doç. Dr. VINEREKO Mir
Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız
ESKİ DÖNEMDE AİLE, BABA VE ÇOCUKLAR
Gunes ile Uşıtse ev işlerine yardım ediyorlar.
Babaları döndüğünde, Uşıtse koşup onu karşılıyor, atının dizginlerini ve üzengisini tutuyor, babasının atından inmesine yardım ediyor.
Babasının atını yerine götürüyor, atın bakım ve hizmetlerini yapıyor.
Gunes ise babasının üst giysilerini ve silahlarını alıp duvara asıyor. Su tutup babasının elini yıkamasına yardım ediyor. Ardından babasının giyeceği giysileri gözden geçiriyor, tozlarını temizleyip veriyor.
Guneş ile Uşıtse annelerine de yardım ediyorlar. Uşıtse balta ile odun paralayıp mutfağa getiriyor.
Annesi sofrayı hazırladığında, Uşıtse özenerek sofrayı babasına, konuk odasına (haç’eşe) götürüyor.
Babası yemeğini yiyinceye değin ayakta durarak ona hizmet ediyor.
Hizmet görme (Къыпек1ок1ын) – Geleneğe uygun bir biçimde kişinin gereksindiği şeyleri yerine getirmek.
GÜNÜMÜZDEKİ AİLE, BABA VE ÇOCUKLAR
Gunes ile Uşıtse annesinin yardımcıları.
Uşıtse babasını karşılıyor, ona bahçe kapısını açıyor. Garaj kapısını da açıyor, arabasını park edinceye değin babasını bekliyor.
Arabadaki poşet ve eşyaları babasıyla birlikte arabadan alıp eve getiriyorlar.
Gunes babasının ayakkabılarını değiştirmesine yardım etti, elini yıkayan babasına, kurulanması için bir ucundan tutarak havluyu uzattı. Gunes annesinin hazırladığı yiyecekleri sofraya yerleştiriyor. Babası yemeğini yiyinceye değin ona hizmet ediyor (къыпек1ок1ы).
Uşıtse babasının arabasını temizliyor. Elektrikli süpürgesiyle arabanın içindeki tozları alıyor. Arabanın camlarını da ayna gibi parlatıyor.
Babası dinlenmek için koltuğuna (пхъэнт1эк1ущыхь) oturdu. Gunes günlük gazete ve dergileri babasının yanındaki küçük sehpanın üzerine yerleştiriyor.
Дунаир къегъэк1эрак1э.
ANNEM