Doç. Dr. VINEREKO Mir Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007, ADİGE GELENEĞİ (АДЫГЭ ХАБЗ) Altıncı Sınıf, Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından kabul edilmiştir. Aile içinde en yararlı/en sevinçli olayların…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007, ADİGE GELENEĞİ (АДЫГЭ ХАБЗ) Altıncı Sınıf, Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından kabul edilmiştir. Aile içi sofra, üç öğün üzerine,…
VINEREKO Mir Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007, ADİGE GELENEĞİ (АДЫГЭ ХАБЗ), Altıncı Sınıf, Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından kabul edilmiştir. Sevgili yavrularımız! Sizler Adige ulusunun geleceğisiniz.Ulusumuzun ruhu,dilimiz ile…
Değerli Hemşehrilerimiz, Dostlarımız, Sizlere bugün Adigelerin en temel geleneklerinden olan ''Aile Armaları''nı sunuyoruz. Eğer aile armanızı bilmiyorsanız, linke tıklayarak armanızı bulabilirsiniz. Not 1: Aile adları Kiril harfleriyle yazılmıştır. Bazan aile adları…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız ‘İlkokul İkinci Sınıf Ders Kitabı’ çevirisi, s. 11-14. Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız‘İlkokul İkinci Sınıf Ders Kitabı’ çevirisi, s. 11-14. Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007, Çeviri: HAPİ Cevdet YıldızEskiden Nasıl Oluyordu? Eskiden Adigeler at sırtında olarak bir kadının yanından geçmezlerdi. Yolda yürüyen…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet YıldızESKİ ADIGE EV-BAHÇE DÜZENLEMESİ (ИЖЪЫРЭ АДЫГЭ ЩАГУР) Eski Adıge avulu (ev-bahçe alanı) üç bölüme…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Adigeler eskiden beri hem dağlık ve hem de düzlük yerlerde barınırlar. Dağlı Adigeler…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız ESKİ DÖNEMDE AİLE, BABA VE ÇOCUKLAR Gunes ile Uşıtse ev işlerine yardım ediyorlar.…
Adige Psalhe Eylül 2006 Çeviri : BABUG Ergün Yıldız Misafir otururken ev sahiplerinin kendi iç meselelerinden bahsetmeleri ayıptır. Bir şekilde misafir ile nizahlaşmak, onunla didişme derecesinde iddialaşmak ayıptır. Misafirin giysilerinin kontrolü,…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Dil ile gelenek Aynı anadan doğmadır. Dil geleneği zenginleştirir/büyütür, Gelenek de dili güzelleştirir.…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Gunes ile Uşıtse soruyorlar – Anne, bugün sana ne getirmemi istiyorsun? – Hiçbir…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet YıldızAdigeler sevinçli/üzüntülü (gopağe/гопагъэ) ve içtenlikli (gufebenığe/гуфэбэныгъэ) sözleri kullanmasını çok iyi bilirlerdi. Sevinç ve sevinme,…
Doç. Dr. VINEREKO Mir Adige Geleneği (Адыгэ Хабз), Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız İyi ile kötü, iyi olanla kötü olan yaşamın iki karşıt öğesidir. Gerçekçilik, yiğitlik…
KUŞHA Faruk Özden Herhangi bir konuda karar almak için yapılan toplantıya vunafe denir. Vunafeye katılanlara vunefeş denir. Düğün için olacağı gibi, köy sorunları ile ilgili olarak da vunafe yapılır. Alınan kararlar,…
KUŞHA Faruk Özden Herhangi bir konuda karar almak için yapılan toplantıya vunafe denir. Vunafeye katılanlara vunefeş denir. Düğün için olacağı gibi, köy sorunları ile ilgili olaraktan da vunafe yapılır. Alınan kararlar…
KUŞHA Faruk Özden Önce anaerkil toplumu tanımaya çalışalım: Toplumun tarihi gelişimi içinde prehistorik devirde yaşanan toplumsal yönetim. Prehistorik devir ise Buzul Çağı’ndan yazının bulunduğu zamana kadar geçen süre diye özetlenir. Anaerkil…
KUŞHA Faruk Özden Toplumsal yaşam nasıl durağan değilse, xabze de durağan değildir. Xabzeyi durağan, statik ve değişmez kabul etmek xabze ye en büyük ihanettir. Büyük toplumsal çalkantıların yaşandığı 18 ve 19…
KUŞHA Faruk Özden Toplumsal yaşam nasıl durağan değilse, xabze de durağan değildir. Xabzeyi durağan, statik ve değişmez kabul etmek xabze ye en büyük ihanettir. Büyük toplumsal çalkantıların yaşandığı 18 ve 19…
Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Yaşamın içersinde çok çeşitli nedenleri olabilecek sevinçlerimizi mutluluklarımızı davetlere, kutlamalara dönüştürdüğümüz zamanlar çoktur. Düğün, dua, doğum günü,milli bayramlar ve günler, aile içinde meydana gelen sevinçli olaylar, bir…
Adige Psalhe Eylül 2006 Çeviri : BABUG Ergün Yıldız Misafir otururken ev sahiplerinin kendi iç meselelerinden bahsetmeleri ayıptır. Bir şekilde misafir ile nizahlaşmak, onunla didişme derecesinde iddialaşmak ayıptır. Misafirin giysilerinin kontrolü,…
Adige Psalhe Çeviri: Ergün Yıldız Yeni doğan bir bebek için yakın çevresinin ve akrabaların tümünün iyi dileklerde bulunmaları (huahue) Adige töresindendir. Daha sonra bebeğin ismi sorulur öğrenilir. Eğer henüz isim verilmemişse…
Prof. MEMBET H. Tarih Bilimleri Doktoru Çeviri : BABUG Ergün Yıldız Adige gelenekleri arasında aynıyla uygulanıyor olmasa da pek çoğu günümüze kadar ulaşmış güzel gelenekler mevcuttur. Aşağıda bahsedeceğimiz evlilik töreni de…
K|URAŞIN Betal F|eh”us Apş’iy isimli kitabından Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Selamlaşma geleneği insanlığın yaratılışından bu yana istisnasız tüm toplumlarda müşterek bir davranış biçimi olarak devam edegelir. İlk çağlarda iki insan karşılaştığında…
Çok sık bir şekilde Adigelerin hapishanesi olmayan bir halk olduğu sözü tekrar edilir cemiyetimizde. Tabii bu genel ifade bazen öyle abartılı bir biçimde anlatılır ki, dinleyenler neredeyse Adigelerde hiç suç işlenmediği,…
Xabze kuralları uygulamada, kadın-erkek ayrımı yapmamıştır. Her ikisi de insan olma sıfatlarıyla xabze kurallarının uygulanmasından eşit olarak sorumlu tutulmuştur.Bununla ilgili çeşitli bilgiler verilmiştir; ancak yaratılışın ve biyolojinin getirdiği başkalıklardan kaynaklanan bir…
Toplumumuzda, daha doğrusu xabze toplumunda sofra kültürü, başlı başına bir konu oluşturur. Sunulacak yemeklerin yapımından başlayarak, yemek çeşitlerine, bu yemeklerin yapılış usullerine, hangi sofraya ne tip yemeklerin yapılacağına ilişkin kurallara varıncaya…
Böyle demekle birlikte, bu konu ile alakalı açıklama da yapmak gerekiyor. İlerlemiş yaştaki bir yaşlı beş-altı yaşlarındaki çocuk içeri girdiğinde ayağa kalkarak selamını alıyor.Onu görenler arasında; «Küçük çocuk için kalkmasan olmaz…
Hazırlayan: ShuZagoAdige xabze, Çerkes kültürünün ve yaşam düzeninin temel taşıdı desek yanılmayız. xabzeler sözlü toplumsal kurallardı. Bu sözlü kurallar devamlı olarak çağa ve zamana uydurularak değiştirilirdi.+ Evinize, büronuza konuk geldiğinde onu…
ADİGE XABZE VE İNANÇUlusal gelenek,ulusun yaşamını belirli kurallara bağlı olarak düzenleyen, kişilerin davranışlarını birlikte yaşadığı toplumun davranışlarıyla uyumlaştıran, kişinin yararını toplumun yararının önüne çıkarmadan dengeli bir biçimde yaşamın devam etmesini sağlayan…
Adige töresini evlerinde ocak başında oturarak oluşturmadılar, onun sıcaklığı ve dobralığı ulusun öyküsüne adeta göbek bağı ile bağlı. Adige töresi biraz tarladaki sabanın ağzından, biraz özgürlük savaşımında gökyüzüne kaldırılmış silahtan, biraz…
Yıllar önceydi. Zannedersem 1968 yılıydı. Alman Stern dergisinde fotoğraflı olarak Gürcistan’dan bir düğün haberi sayfalarca yayınlanmıştı. Hem derginin kapağında hem içinde kırmızı renkli Adige tsey (çerkeska) giymiş, elindeki ‘’bje’’yi (boynuz kadeh)…
Adige xabze, Adige kültürünün ve yaşam düzeninin temel taşıdı desek yanılmayız. xabzeler sözlü toplumsal kurallardı. Bu sözlü kurallar devamlı olarak çağa ve zamana uydurularak değiştirilirdi. Adige tarihinde ünlü üç xabze yapıcısı…
Bu günkü yaşantımızda; insani değeler, merhamet ve onur bakımından eksikliklerimiz azımsanmayacak derecededir. Bu eksikliklerimiz nispeten belki azalacaktı; eğer bizler insanlar Adigeler olarak Adige xabzeyi gösteriş için değil de layığı ile biliyor…
Adigeler arasında değişik çocuk güreş çeşitleri bulunur. Bunlar arsında özgürlük güreşi (шъхьафит банэ ), ayak direme (лъэкъо игъанэ), çelme takma (лъэбгъу) ve daha başkaları bulunur. Çocuk bedeninin sağlam, çocukların da yiğit…
Doç. Dr. VINEREKO MirAdige Geleneği (Адыгэ Хабз), İlkokul 1. sınıf ders kitabı çevirisi, Maykop, 2007. s. 48-. 49, Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız https://www.circassiancenter.com/tr/BİLMECE OYUNLARI (ХЫРЫХЫХЬЭ ТЕШ1Э)Gunes ile Uşıtse bilmece (хырыхыхь) (*)…
Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından kabul edilmiştir. Maykop, Adige Cumhuriyeti Devlet Basımevi, 2007Adige kadın ayağı giysi ve takıları birkaç parçadan oluşurdu:– Yuvarlak deri (сэхътан) ayakkabı– Pabuç (папыщ)– Takunya, nalın…
Adige kızları uzun saçlı olurlardı. Saç ne kadar uzun olursa, saçın o kadar güzel olacağına inanırlardı. Kız saçının güzellik tarifi masallara bile yansımıştı: ‘Sırma (сым) saçlı, saçları yamçı gibi yayılmış kız’…
Çocuklar konuk odası kapısının kenarında askı çubuğunu* (пкъэужъый) tutarak dururlardı.Konuk odasında ayak değiştirmek/ayağını hareket ettirmek (лъэкъо зэблэхъу) geleneğe aykırıydı.Elini cebine sokarak durmak da geleneğe aykırıydı.Ayaklar açılmış olarak da durulmazdı: Topuklar bibirine…
Bıçağı sağa koy. Çatalı (цацэ) sola koy.Kaşığı sağ elinle al.Ekmeği sol elimizle alıyor, sağ elimizle ekmekten koparıyoruz, ekmek parçasını ısırmıyor, ağzımızı biraz açıp ekmek parçasının tamamını ağzımıza alıyoruz.Kaşık ucuyla çorbayı (стырыпс)…
Yaya olarak iki kişi yolda yürüyorsa:1. Yan yana yürüyen iki erkekten daha yaşlı olanı sağda2. Yan yana yürüyen iki kadından daha yaşlı olanı sağda;3. Bir kadınla bir erkek beraberse kadın her…